Năm 2006: Năm khởi đầu thuận lợi của kế hoạch 5 năm

Nhờ vào thành quả của sự nghiệp đổi mới, nhất là của chính sách và thể chế kinh tế, sự năng động vốn có của người dân, Thành phố Hồ Chí Minh (TP HCM) đã đạt được nhiều thành tựu to lớn trong phát triển kinh tế - văn hóa - xã hội, phát triển đô thị và bảo vệ môi trường. Trong kế hoạch 5 năm 2001-2005, tốc độ tăng trưởng GDP của Thành phố đạt bình quân 11%/năm. Trên cơ sở những thành tựu đạt được trong 5 năm 2001-2005, mục tiêu đề ra trong kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội  5 năm 2006-2010 của Thành phố là tăng trưởng GDP đạt bình quân 12%/năm.

Trong năm 2006 - năm đầu tiên thực hiện kế hoạch 5 năm, tăng trưởng GDP đã đạt mức 12,2%, nâng mức GDP bình quân đầu người năm 2006 của Thành phố lên gần 30 triệu đồng. Đây cũng là lần đầu tiên sau ba kế hoạch 5 năm, năm khởi đầu đã đạt tốc độ tăng trưởng cao hơn tốc độ bình quân đề ra hằng năm cho cả 5 năm. Năm 2006 cũng là năm đầu tiên sau gần 10 năm, dòng đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đạt gần mức thu hút của năm cao nhất (trên 2 tỷ USD vào năm 1997). Khu vực dịch vụ có tốc độ tăng trưởng giá trị gia tăng năm 2006 là 13,2% và đây cũng là năm đầu tiên sau gần 10 năm, tốc độ tăng trưởng dịch vụ cao hơn tốc độ tăng trưởng GDP bình quân của Thành phố. Cơ cấu kinh tế đã bắt đầu chuyển dịch theo hướng tăng dần tỷ trọng các sản phẩm hàng hóa và dịch vụ có giá trị tăng cao. Cùng với tăng trưởng kinh tế, chất lượng dịch vụ đô thị ngày càng được cải thiện và phân hóa xã hội tính theo thu nhập giữa các tầng lớp dân cư không bị nới rộng ra. Điều này được thể hiện trên các khía cạnh sau: Cơ bản không còn hộ nghèo theo tiêu chí cũ (thu nhập 3 triệu đồng/người/năm) và chỉ còn khoảng hơn 5% hộ nghèo theo tiêu chí mới (thu nhập 6 tỉệu đồng/người.năm); các tiêu chí như cung cấp nước sạch, nhà ở, giao thông công cộng, thu gom rác thải... đều được cải thiện đáng kể. Nhìn chung bức tranh kinh tế - xã hội năm 2006 của TP HCM tương đối sáng sủa. Đây là bước khởi đầu thuận lợi cho việc thực hiện kế hoạch 5 năm phát triển kinh tế - xã hội 2006-2010.

Tuy nhiên, để bảo đảm phát triển bền vững, Thành phố vẫn còn phải đối mặt với 3 thách thức lớn, đặc biệt là trong điều kiện hội nhập toàn diện với nền kinh tế toàn cầu sau khi Việt Nam gia nhập WTO. Đó là: (1) Cơ cấu kinh tế vẫn ở trong tình trạng có tính cạnh tranh thấp do sự phát triển theo chiều rộng với mức thâm dụng lao động tương đối cao và việc sử dụng nhiều đất đai trong những năm qua; (2) Hạ tầng kỹ thuật và xã hội bất cập so với yêu cầu tăng trưởng kinh tế, nhất là hạ tầng giao thông; và (3) Năng lực và hiệu quả bộ máy quản lý hành chính nhà nước trên địa bàn không theo kịp yêu cầu của cuộc sống, đặc biệt là trong cơ chế thị trường và sự cạnh tranh bắt nguồn từ việc hội  nhập ngày càng sâu, rộng vào nền kinh tế khu vực và thế giới.

Triển vọng phát triển kinh tế - xã hội năm 2007

Năm 2007 - năm đầu tiên nền kinh tế nước ta hoạt động trong khuôn khổ thực hiện những cam kết với WTO. Vì vậy, cơ hội và thách thức đối với từng ngành và từng lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội chưa thể dự liệu hết được. Mặc dù vậy, ngay từ năm 2006, TP HCM đã đề ra chủ trương chủ động hội nhập và tăng tốc phát triển để tận dụng những cơ hội có được từ hội nhập nhằm rút ngắn quá trình phát triển theo hướng văn minh, hiện đại. Nhằm thực hiện chủ trương nêu trên, Thành phố đã lập ra Ban chỉ đạo Hội nhập để xây dựng chương trình hành động và điều phối các hoạt động kinh tế - xã hội trên địa bàn cho phù hợp với những cam kết và lộ trình mở cửa, phù hợp với khuôn khổ thể chế của WTO. Đồng thời, chủ động nắm bắt và tận dụng những cơ hội từ việc thu hút mạnh nguồn vốn FDI và mở rộng thị trường xuất khẩu để có thể đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng kinh tế.

Trên cơ sở dự báo về tình hình chung và xuất phát từ điều kiện thực tiễn, Thành phố đã đề ra mục tiêu năm 2007 như sau: Tăng trưởng GDP từ 12, 2-12,5%; huy động trên 4 tỷ USD vốn cho đầu tư phát triển; đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng các sản phẩm hàng hóa, dịch vụ có hàm lượng giá trị gia tăng cao; giải quyết việc làm cho khoảng 230.000 lượt người (trong đó, có khoảng 105.000 chỗ làm mới); giảm tỷ lệ hộ nghèo xuống dưới 3%; tiếp tục nâng cao chất lượng các dịch vụ đô thị như cấp nước, giao thông công cộng, thu gom và xử lý rác thải...; đồng thời tập trung vào công tác quy hoạch, chỉnh trang đô thị cũ và phát triển đô thị mới nhằm phát triển Thành phố theo hướng bền vững.

Để thực hiện các mục tiêu trên, giải pháp trong năm 2007 của Thành phố là: Tập trung nguồn lực cho 5 chương trình, công trình trọng điểm (Chương trình cải cách hành chính, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; Chương trình xây dựng khu công nghệ cao; và Công trình xây dựng khu đô thị mới Thủ Thiêm) đã được đề ra cho kế hoạch 5 năm 2006-2010; tập trung các giải pháp đồng bộ để cải thiện môi trường đầu tư, trong đó trọng tâm là cải cách hành chính và cải thiện hạ tầng kỹ thuật đô thị; triển khai chương trình hành động hội nhập kinh tế quốc tế; tiếp tục thực hiện việc xã hội hóa đầu tư trong lĩnh vực hạ tầng kỹ thuật và xã hội... Với truyền thống năng động sáng tạo, vị trí địa lý thuận lợi và môi trường kinh tế vĩ mô ngày càng thông thoáng, triển vọng đạt được các mục tiêu đề ra cho phát triển kinh tế - xã hội năm 2007 của TP HCM là rất khả quan..

TRẦN DU LỊCH *

Biên tập và tổng hợp từ nguồn "Tạp chí Thông tin và Dự báo Kinh tế - xã hội tháng 2/2007"

* TS. Viện trưởng Viện Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh.