Như vậy, trong chỉ đạo, kinh tế không chỉ nhằm đáp ứng nhu cầu của thị trường 80 triệu dân Việt Nam mà là phải mở ra thị trường 500 triệu dân Đông Nam Á, thị trường của 2 tỷ dân của Đông Á và thị trường của hơn 6 tỷ dân toàn cầu. Từ đó khắc phục dần tư tưởng chuyển dịch cơ cấu chỉ là yêu cầu nội tại, nhấn mạnh quá mức đến nhu cầu “nội địa hóa” của nền kinh tế khép kín, không thể phát triển nhanh và mạnh được. Chính nhờ gắn với xuất khẩu mà toàn bộ các ngành nghề năng suất cao được đẩy mạnh và liên kết với nhau, kể cả phát triển các ngành phụ trợ (như sản xuất khuôn mẫu, các dịch vụ vận tải, kho bãi, viễn thông…) để nâng cao sức cạnh tranh của sản phẩm và dịch vụ Việt Nam. Với các thỏa thuận AFTA, AIA, AICO, sự “liên thông” trong nền kinh tế khu vực Đông Nam Á đang hình thành trên thực tế. Nếu không tính đến nhân tố mới này của quá trình hội nhập thì sẽ gây đổ vỡ cho không ít doanh nghiệp, ngành hàng những năm tới.

Nhờ sự quyết đoán trong ký các hiệp định thương mại và đầu tư đa phương và song phương, như Hiệp định Thương mại song phương BTA Việt Nam – Hoa Kỳ đã góp phần (chỉ sau hai năm) đưa Hoa Kỳ trở thành đối tác xuất khẩu lớn nhất. Tư duy về việc sớm gia nhập WTO đã được khẳng định trong Nghị quyết 9 Trung ương (khóa IX) cần được thể hiện rõ trong quá trình hoàn thiện hệ thống luật pháp, chính sách và nhanh chóng tạo ra chuyển biến trong đời sống kinh tế. Tư tưởng ỷ lại, trông chờ vào “bao cấp” bằng việc níu kéo các biện pháp bảo hộ và hàng rào phi thuế quan còn khá nặng, cũng cần được nhận thức lại.

PGS.TSKH Nguyễn Quang Thái

Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam

Nguồn : Nghiên cứu kinh tế số 312 – Tháng 5/2004